Verzuiling en ontzuiling bij de landbouworganisaties in Flevoland 1942-1995

Mari Smits en Rolf van der Woude

Toen pioniers de in 1942 langzaam maar zeker droogvallende Noordoostpolder ontgonnen, waren zij zich er van bewust niet alleen ie werken voor een nieuw bestaan, maar ook aan een nieuwe samenleving. En men had idealen. Het ‘Nieuwe Land’ zou anders en beter worden dan het ‘Oude Land’.
De bevolking is hier anders opgegroeid dan op het oude land. in de jaren van samenwerking hebben we elkaar leren waarderen en begrijpen. De wil voor samenwerking is aanwezig. Alles wordt hier opnieuw opgebouwd. Men kan het vormen van groepen en seheidingen voorkomen’, meende landbouwvoorman W.G. de Feijter in 1946.
De nieuwe polderbewoners waren nuchter genoeg om in te zien dat zij veel van de structuren, organisatievormen en instanties van het oude land zouden moeten overnemen en aan een aantal waren zij ook zeer gehecht. Maar ‘zich bewust, dat in de Noordoostpolder een jonge levens- en werkgemeenschap zich geleidelijk en liefst harmonisch moet vormen’, was men van oordeel dat ‘de eendracht en samenwerking van alle richtingen voorop ZOI.l moeten stalln’.’ Was dit ideaalvan eendracht, harmonie en samenwerking haalbaar? Het antwoord ligt voor een niet gering deel besloten in de manier waarop polderbewoners omgingen met modernisering en de daarin besloten processen van verzuiling en ontzuiling. Dit artikel wil dat perspectief op drie belangrijke momenten schetsen in de geschiedenis van Flevoland, waarbij de nadruk ligt op de land- en tuinbouworganisaties.

Mari Smits en Rolf van der Woude, ‘”Op nieuw land een nieuwe maatschappij”. Verzuiling bij de landbouworganisaties in Flevoland 1942-1995’ in: Geïnspireerde organisaties. Cahier over de geschiedenis van de christelijk-sociale beweging, no. 7 (2007), pp. 45-69.